Werkzoekende raakt weg kwijt in jungle van vacaturesites
In een poging vacatures zichtbaarder te maken, worden er nieuwe kanalen en vacaturesites opgericht. Uit recent onderzoek van ons blijkt echter dat, ondanks (of juist dankzij) nieuwe technologieën, de arbeidsmarkt minder transparant is geworden. Het is niet makkelijker, maar juist móéilijker geworden om passend werk te vinden of aan ander werk te komen. Dit komt door een aantal verschillende trends:
Het begint al met de enorme jungle aan vacaturesites, ruim 60.000 in totaal. Van deze websites zijn zo’n 13.000 sites specifiek ingericht op het aanbieden van vacatures. Daarnaast zijn er nog de 50.000 zogenaamde ‘werken bij’-sites van de bedrijven zelf. Werkzoekenden zien zo door de bomen het bos niet meer: het is onbegonnen werk om fatsoenlijk inzicht te krijgen in het totale vacatureaanbod.
Daarbij komt nog dat werkgevers voor de zekerheid hun vacatures (gemiddeld) op zes websites tegelijk plaatsen. Vaak wordt daarbij gekozen voor sites waar de werkzoekenden helemaal niet komen. Ook de tussenpartijen, die vacatureplaatsingen in het groot inkopen en in bundels uitponden aan werkgevers, maken sub-optimale keuzes voor de plaatsingen.
In Nederland worden voor beroepen 200.000 verschillende functienamen gebruikt en daar komen er per kwartaal nog eens 3000 bij. Voor de meeste werkzoekenden is het lastig om alle synoniemen voor de functies te bedenken en de meeste zoekmachines zijn nog niet in staat om alle synoniemen mee te nemen.
Verder staan er ook veel spookvacatures online. Volgens onze schattingen zijn dat er op ieder willekeurig moment zo’n 100.000. En als je werkloos bent: het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) helpt – gedwongen door bezuinigingen – ook niet meer mee met zoeken. Van de directe vacatures (van werkgevers) staat nog maar 9% op de website van het UWV, werk.nl. Daar heb je dus ook niks aan.
Op die ruim 60.000 vacaturesites gaat het vervolgens mis bij de functieomschrijvingen binnen de vacatures. Momenteel worden in Nederland meer dan 200.000 verschillende namen voor beroepen en functies gebruikt en daar komen er per kwartaal 3.000 bij, de één nog creatiever dan de ander: Takkewijf of Bosjesman voor een groenbeheerder, chief handshaker voor een hotelreceptionist.
Stel je bent nu een veertiger en je hebt twintig jaar niet gesolliciteerd, hoe vind je dan je weg in deze chaos? Je hebt dan geen idee hoe vacaturesites en cv-databanken werken. Je bent niet op de hoogte van de nieuwste technieken waarmee je op internet en in databases het beste kunt zoeken. En je weet niet welke trefwoorden je in je cv moet zetten.
Heb je vervolgens dan toch een passende vacature gevonden, dan staat er vaak weinig concreets in over je werkzaamheden. In september 2017 onderzochten we 180.000 vacatures. In 17.000 daarvan stond helemaal niets over de inhoud van de functie. Slechts in de helft van de vacatures stond daarover voldoende informatie.
Kom je vanuit het beroepsonderwijs dan is de aansluiting met de arbeidsmarkt ook al niet optimaal. Zo ontbreekt in het curriculum vaak een cursus waarin scholieren of studenten leren vacatures te zoeken of te solliciteren. Ook heeft het beroepsonderwijs onvoldoende inzicht in de actuele skills, competenties en vaardigheden die voor specifieke beroepen worden gevraagd.
Tot slot zijn er allerlei belemmeringen om als werkende van de ene sector of branche in een andere sector of branche aan de slag te gaan. Scholingsbudgetten zijn meestal bedoeld voor gebruik binnen de eigen branche, bedrijfstakpensioenfondsen maken het lastig om werk buiten je ‘silo’ te zoeken en er bestaan onbegrijpelijke verschillen tussen cao’s van nauw verwante beroepen.
Wij vinden het tijd worden dat er iets wordt gedaan. Werknemers en werkzoekenden hebben recht op een transparante en goed functionerende arbeidsmarkt.
Wij roepen alle partijen die op de arbeidsmarkt actief zijn op om, desnoods gedwongen, de barrières op te ruimen en de ‘silo’s’ af te breken. Ook moeten we zorgen dat het onderwijs beter aansluit op de arbeidsmarkt.
Daarnaast stellen wij voor de UWV-site, werk.nl, te vervangen door een centrale, nationale vacaturebank. Een vacaturebank waarop alle vacatures in Nederland met een duidelijke omschrijving en een uniforme functiecode (ISCO) worden geplaatst.
Lees hier de volledige paper over de ‘Intransparantie van de Nederlandse arbeidsmarkt’
Ben Rogmans, directeur Arbeidsmarktkansen.nl, Geert-Jan Waasdorp, oprichter Intelligence Group en Matthijs de Fauw, arbeidsmartkonderzoeker Intelligence Group.